Onbalansprijs in België
hoe opwaartse en neerwaartse regeling uw energiebeheer beïnvloeden
Wat is de onbalansprijs in België?
De onbalansprijs is de prijs die in België geldt wanneer het evenwicht tussen elektriciteitsproductie en -verbruik afwijkt van de planning.
Elia, de transmissienetbeheerder, verrekent deze onbalans via één prijs per kwartier.
Die prijs beïnvloedt rechtstreeks de energiekosten van bedrijven met grote verbruiken, lokale productie of batterijsystemen.
Op deze pagina ontdekt u hoe de onbalansprijs werkt, wat opwaartse en neerwaartse regeling betekenen, en waarom prijzen soms zelfs negatief worden.
Prijzen worden weergegeven in euro per megawattuur (€/MWh) en worden automatisch bijgewerkt.
Hoe leest u de grafiek van de onbalansprijs?
De bovenstaande grafiek toont de onbalansmarktprijs per kwartier, zoals gepubliceerd door Elia.
De oranje lijn toont de prijs.
De achtergrondkleur verwijst naar de systeemrichting:
- 🟩 Groen = opwaartse regeling → injectie is gunstig
- 🟥 Rood = neerwaartse regeling → afname is gunstig
Door met de muis over de grafiek te bewegen, ziet u per tijdvak de exacte prijs en regeling. Hoe groter het systeem-tekort of -overschot, hoe sterker de prijsschommelingen.
Hoe werkt de opwaartse en neerwaartse regeling?
De Belgische onbalansmarkt werkt met één prijs per kwartier.
Hoe die prijs u beïnvloedt, hangt af van de systeemrichting (opwaarts of neerwaarts) en van uw positie (injectie of afname).
| Systeemrichting | Uitleg | Gunstig voor | Ongunstig voor |
| Opwaartse regeling (tekort aan energie) | Elia moet meer productie activeren | Injectie – u helpt het tekort opvangen | Afname – u verergert het tekort |
| Neerwaartse regeling (overschot aan energie) | Elia moet productie verminderen | Afname – u helpt het overschot wegwerken | Injectie – u verhoogt het overschot |
Kort gezegd
Bij opwaartse regeling is injectie gunstig.
Bij neerwaartse regeling is afname gunstig.
Injectie versus afname: wat betekent dit voor uw energiepositie?
Een BRP (Balance Responsible Party) is verantwoordelijk voor het evenwicht tussen zijn injectie en afname.
Wanneer die balans afwijkt van de voorspelling, ontstaat een onbalanspositie.
De onbalansprijs bepaalt dan of u daarvoor beloond of gestraft wordt.
Waarom kan de onbalansprijs negatief worden?
Soms wordt de onbalansprijs negatief. Dit betekent dat er een overschot aan energie is en dat de regeling neerwaarts is. In die situatie:
- Afname wordt beloond: u ontvangt de prijs.
- Injectie wordt bestraft: u betaalt de prijs.
Negatieve prijzen ontstaan meestal bij hoge hernieuwbare productie en lage vraag, bijvoorbeeld op zonnige of winderige weekends.
Wat betekent dit voor energiebeheer en batterijsystemen?
Voor bedrijven met slimme energieopslag of verbruiksflexibiliteit biedt de onbalansprijs een kans:
- Laden wanneer de prijs laag of negatief is (goedkoop verbruik)
- Ontladen of injecteren wanneer de prijs hoog is (opbrengst)
Zo verandert de onbalansmarkt van een kostenpost in een strategische troef.
Meer weten? Bekijk onze pagina over batterijsystemen en energiebeheer.
Veelgestelde vragen over de onbalansmarkt
De onbalansprijs is de verrekenprijs waarmee Elia het verschil tussen voorspelde en werkelijke elektriciteitsbalans afrekent per kwartier.
Bij een groot energie-overschot (neerwaartse regeling) kan de prijs negatief worden. Afname wordt dan beloond, injectie bestraft.
Door batterijen of flexibel verbruik slim aan te sturen — laden bij lage prijzen, ontladen bij hoge prijzen.
Wilt u inspelen op de onbalansprijs?
Wilt u ontdekken hoe uw installatie kan inspelen op de onbalansprijs?
Onze experts berekenen graag hoe energieopslag, verbruikssturing of zonne-installatie uw energiekosten en inkomsten kunnen optimaliseren.
Contacteer ons voor een vrijblijvende analyse